Yaklaşık bir aylık bir ayrılıktan sonra yeniden merhaba. 31 Mart’ta yapılan yerel seçimlerin, ardından uzun Bayram tatilinin yarattığı özel şartlar nedeniyle, Özgürlük Gündemi’ne uzunca bir süre ara vermek durumunda kaldık.&nbsp;Kampanyası aylardır süren 2024 yerel yönetimler seçimleri nihayet 31 Mart’ta yapıldı ve kısmen şaşırtıcı bir şekilde sonuçlandı. İlk olarak, belediye başkanlığı seçiminde aldıkları oylar bakımından muhalefetteki en büyük parti olan Cumhuriyet Halk Partisi % 38’e yaklaşan oyuyla ülke çapında birinciliğe yükselirken, iktidarın birinci ortağı ve 22 yıldır birinci parti konumda olan Adalet ve Kalkınma Partisi %35.5 oyla ikinciliğe geriledi.Seçim sonuçları, büyük şehirlerde ve diğer çoğu şehirde belediye başkanlığı kazanamayan iktidardaki AKP’nin gitgide bir kırsal kesim partisi haline gelmekte olduğunu gösterdi. CHP’nin birinciliğe yükselmesinin ise birkaç nedeni var. Birincisi, muhalefetin Mayıs 2023 genel seçimleri öncesinde kurduğu ‘’Millet İttifakı’’nın seçmen tabanında halâ bir ölçüde etkili olduğu ve bunun CHP genel başkanı Özgür Özel’in ‘’Türkiye İttifakı’’ adını verdiği gayrıresmî ittifakın temelini oluşturduğu tahmin edilebilir. CHP ayrıca DEM Parti, İYİ Parti ve hatta MHP tabanından da oy almış olmalıdır.Başka bir neden, seçimlere katılma oranının %5 kadar azalmış olmasıdır ki, sandığa gitmeyen seçmenlerin çoğunun geleneksel AKP seçmeni olduğu anlaşılmaktadır. (Bu arada, bir kısım eski AKP seçmeni de bu seçimde Yeniden Refah Partisi’ne oy vermiş olsa gerektir.) Nihayet, Mayıs 2023 seçimlerinden bu yana seçmen yaşına giren 800 bin civarındaki yeni seçmenin de aşağı yukarı yarısının CHP’ye oy vermiş oldukları tahmin edilebilir.&nbsp;Öte yandan, seçimlerin sonuçlanmasından hemen sonra AKP de Van’da kazanamadığı büyükşehir belediye başkanlığını başka yollardan ele geçirme girişiminde bulundu. Bir bakıma Van Belediye Başkanlığı’na ‘’kayyım’’ atamaya kalkıştı ama neyse ki bu girişim Yüksek Seçim Kurulu tarafından şimdilik akamete uğratıldı. Bu konunun ayrıntılarını aşağıda A. Rıza Çoban’ın kaleminden okuyabilirsiniz. Ö. Faruk Şen de yazısında İsrail’le ticaret tartışmasının seçimlere etkisini ve ifade özgürlüğüyle imalarını ele alıyor. &nbsp;&nbsp;Bir sonraki Özgürlük Gündemi’nde buluşmak dileğiyle, esen kalın.

Özgürlük Gündemi

Türkiye, 21 yıldır, AK Parti iktidarıyla yönetiliyor. 2015 yılında kurulan seçim hükümeti dışında daima tek başına iktidarda olan partinin yanı sıra 2018 yılından bu yana ülke, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile yürütülüyor. 2018 yılında hayatımıza giren bir diğer olgu ise ittifaklar oldu. Uzun süredir yalnızca iki ittifakın ismi siyasette anılıyordu: Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı.&nbsp;Ancak Türkiye’nin geçirdiği değişim, farklı siyasi partilerin de bir araya gelerek yeni ittifaklar oluşturmasına ön ayak oldu. Özellikle son bir yıldır birçok yeni ittifak kuruldu. Kimi ittifaklar ise henüz kurulmadan dağıldı. Hâlihazırda olan ittifaklar ise genişlemeye çalıştı. Peki Türkiye’deki siyasi partilerin kurduğu ittifaklarda son durum ne?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İttifaklar neler?</h2>Türkiye’de şu an itibarıyla siyasi partilerin kurduğu 5 ittifak bulunuyor. Bunlar “Cumhur İttifakı”, “Millet İttifakı”, “Emek ve Özgürlük İttifakı”, “Ata İttifakı”&nbsp;ve “Türkiye İttifakı”ndan oluşuyor.&nbsp;Cumhur İttifakı:&nbsp;Cumhur İttifakı, 2018 yılında AK Parti, MHP ve BBP’nin bir araya gelmesiyle kuruldu. 2013-2015 yıllarında yürütülen ‘Barış Süreci’nin sona ermesinin ardından yakınlaşan AK Parti ve MHP, Nisan 2017’de Türkiye'yi cumhurbaşkanlığı sistemine geçiren ve cumhurbaşkanının yürütme yetkisini genişleten anayasa referandumunun MHP oylarının desteğiyle TBMM’den geçmesiyle yakınlığını artırdı. 2018’de ittifak, genel seçimlerinde Erdoğan’ı desteklemek üzere ilan edildi. İttifaka BBP de dahil oldu.&nbsp;Millet İttifakı: Millet İttifakı, 2018 yılında CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi’nin bir araya gelmesiyle kuruldu. 2017 yılındaki referandumda anayasa değişikliğini desteklemeyen MHP’liler, partiden ayrıldı ve Meral Akşener başkanlığında İYİ Parti kuruldu. 2018 genel seçimlerinde İYİ Parti’nin seçime katılabilmesi amacıyla CHP’den 15 milletvekili İYİ Parti’ye katıldı. Akşener bu adımı "Kılıçdaroğlu'nun tavrı her türlü takdirin üzerinde" ifadeleriyle değerlendirmişti.&nbsp;Bundan kısa süre sonra İYİ Parti, Saadet Partisi ve CHP, Millet İttifakı’nı duyurdu. Demokrat Parti genel seçimlere İYİ Parti çatısı altında katıldı, cumhurbaşkanlığı seçiminde ise aday çıkarmayarak Meral Akşener'i destekledi. Seçimleri Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kazanmasının ardından İYİ Parti ve CHP, 2019 seçimleri için ittifakı sürdürdü. Şubat 2022’de ise CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti ile AK Parti’den ayrılan Ali Babacan’ın partisi DEVA ve Ahmet Davutoğlu’nun partisi Gelecek ilk kez bir araya geldi. Bu siyasi oluşum, gelecekteki hükümet programını kamuoyuna duyurdu. Duyurudan kısa süre sonra DEVA ve Gelecek partilerinin de ittifaka katıldığı açıklandı.&nbsp;Emek ve Özgürlük İttifakı: Emek ve Özgürlük İttifakı, Ağustos 2022'de HDP, TİP, EMEP, EHP, TÖP ve SMF'nin bir araya gelmesiyle kuruldu. İttifak 2023 genel seçimleri kapsamında bir araya geldi. İttifak partileri, Türkiye toplumunda "eşitlik, özgürlük, kardeşlik, barış ve demokrasi temelinde bir değişimi yaratacak birlikteliği" sağlayacak siyasi iradeyi oluşturmak amacıyla harekete geçildiğini belirtti.&nbsp;Ata İttifakı: Mart 2023’te, Zafer Partisi, Adalet Partisi, Ülkem Partisi ile Türkiye İttifakı Partisi'nin bir araya gelmesiyle oluştu. İttifakın oluşmasından önce 4 parti ile birlikte Muharrem İnce’nin başkanlığındaki Memleket Partisi de ittifak görüşmelerinde olduklarını duyurmuştu. Ancak Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ, her ne kadar ittifakın cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce olsa da aday olması hâlinde Mansur Yavaş’a destek vereceklerini söyledi. Bunun üzerine Muharrem İnce'nin ittifak görüşmesinin yapıldığı WhatsApp grubuna "ben bu ittifaktan çekiliyorum hakkınızı helal edin" mesajıyla ittifaktan ayrıldığı açıklandı. Ayrıca Doğru Parti’nin de ittifaktan ayrıldığı belirtildi.&nbsp;Türkiye İttifakı: İttifak hâlihazırda 7 partinin bir araya gelmesiyle oluştu. Anadolu Birliği Partisi, Bağımsız Cumhuriyet Partisi, Osmanlı Partisi, Vatan Severler Partisi, Yeni Anavatan Partisi, Yeni Yol Partisi ve Teknoloji Kalkınma Partisi. Ancak bu ittifakın oluşumunda neredeyse 20 parti ile görüşüldüğü de bildirildi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İttifakların adayları kimler?&nbsp;</h2>Cumhur İttifakı’nın adayı, 2 dönemdir Cumhurbaşkanlığını sürdüren Recep Tayyip Erdoğan.&nbsp;Millet İttifakı’nın adayı CHP’nin lideri Kemal Kılıçdaroğlu.&nbsp;Emek ve Özgürlük İttifakı, henüz aday açıklamadı.&nbsp;Ata İttifakı’nın adayı ise eski MHP milletvekili Sinan Oğan.Türkiye İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Turgut Özal'ın en büyük oğlu&nbsp;Ahmet Özal.Öte yandan Memleket Partisi lideri Muharrem İnce de adaylık için başvuran isimlerden biri.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İttifaklar hangi partilerle görüşüyor ya da görüştü?&nbsp;</h2>14 Mayıs’ta gerçekleşecek 2023 seçimlerine hazırlanırken partilerin görüşmeleri de devam ediyor. Özellikle Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı’nın son dönemde ciddi bir görüşme trafiğinde olduğunu söylemek mümkün.Cumhur İttifakı’nın Yeniden Refah Partisi&nbsp;ve HÜDA-PAR&nbsp;ile görüştüğü basına yansımış; bunun yanında Demokratik Sol Parti (DSP) ve Anavatan Partisi&nbsp;ile görüştüğü de kulis bilgisi olarak aktarılmıştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeniden Refah Partisi’nin&nbsp;ittifaka katılmak için 30 maddelik bir talep listesi ilettiği, bu listede anlaşma sağlanmaması üzerine ise ittifakı reddettiği açıklanmıştı. Partinin lideri Fatih Erbakan, "14 Mayıs seçimlerine hiçbir ittifaka dahil olmadan yolumuza devam edeceğiz" ifadeleriyle kararı duyurmuş, cumhurbaşkanlığı adaylığı için de YSK’ya başvuruda bulunmuştu.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">HÜDA-PAR ise gerçekleştirilen görüşmelerin ardından Cumhur İttifakı’nı destekleyeceğini açıklamış, bu kapsamda cumhurbaşkanı adayı çıkarmayacaklarını duyurmuştu. Yapılan son açıklamada parlamento seçimleri için görüşmelerin devam ettiği ifade edilmişti.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Anavatan Partisi Genel Başkanı İbrahim Çelebi ise Cumhur İttifakı'nın milletin çıkarları ile birebir örtüşen bir ittifak olduğunu belirterek, "Devlet tecrübesi olmuş Anavatan Partisi olarak sonuna kadar bu ittifakın destekçisiyiz" açıklamasında bulundu.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">DSP’nin kararına ilişkin son açıklama ise partinin lideri Önder Aksakal’dan geldi. Aksakal, cumhurbaşkanı adayı çıkarmayacaklarını ifade ederek “Macera arama noktasında olmayan Demokratik Sol Parti'nin tercihi mutlaka istikrar yönünde olacaktır. DSP ittifaklar içerisinde HDP'nin olduğu yapı içerisinde olmaz. Az önce saydığım kriterlere uygun olan yapının DSP ile işbirliği talebi olması halinde yetkili kurumlarımız değerlendirecektir" açıklamasında bulundu.</li></ul>Millet İttifakı’nın herhangi bir parti ile ittifakı genişletmek adına görüşmediği biliniyor; ancak ittifakın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu,&nbsp;farklı partilerle adaylığının desteklenmesi için görüşmelerini sürdürüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geçtiğimiz haftalarda TİP ve HDP’nin Kılıçdaroğlu’nun adaylığını deskteklemeyi değerlendirdiği bildirilmişti. TİP daha sonra Kılıçdaroğlu’nu destekleme kararını açıklamış, geçtiğimiz günlerde Kılıçdaroğlu ile bir araya gelen HDP Eş Başkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan kararlarını gelecek günlerde açıklayacaklarını duyurmuştu. Halk TV yazarı İsmail Saymaz, HDP’nin Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğini <a fr-original-style="" href="https://halktv.com.tr/makale/hdp-kilicdarogluna-destek-icin-aday-cikarmayacak-725573" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dile getirdi.</a>&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca Halkın Kurtuluş Partisi ve Emek ve Özgürlük İttifakı partilerinden&nbsp;TÖP de Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceklerini duyurdu. Mustafa Sarıgül başkanlığındaki Türkiye Değişim Partisi de Kılıçdaroğlu’na <a fr-original-style="" href="https://www.aydinlik.com.tr/haber/turkiye-degisim-partisi-kilicdaroglunu-destekleyecegini-acikladi-372880" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">desteklerini bildirdi.</a></li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TKP ise cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ‘Erdoğan gitsin diye’ Kemal Kılıçdaroğlu'nu destekleyeceğini bildirdi.&nbsp;</li></ul>👓 Editörün önerisi: Euronews, anket şirketlerinin son yayımladıkları verileri bir araya getirdi. Şirketlerin sonuçlarına <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/03/10/2023-secimleri-son-anket-sonuclari-partilerin-oy-orani-kac-ittifaklar-kac-oy-aliyor" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan ulaşabilirsiniz</a>.&nbsp;

Aposto Gündem

14 Mayıs'ta gerçekleşecek seçimlere iki aydan az zaman kalmışken ittifak sayısı artıyor ve bazı ittifaklar genişliyor. Peki ittifakların son durumu ne?

İttifaklarda son durum

•&nbsp;Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan, partisinin Cumhur İttifakı'na katılmayacağını "14 Mayıs seçimlerine hiçbir ittifaka dahil olmadan yolumuza devam edeceğiz"&nbsp;ifadeleriyle duyurdu.&nbsp;Cumhurbaşkanı adayı olacağını açıklayan Erbakan, Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) giderek adaylık başvurusunda bulundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li data-pm-slice="1 1 []" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Vatan Partisi lideri Doğu Perinçek, Memleket Partisi lideri Muharrem İnce, Ata İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan ve Türkiye İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Ahmet Özal da YSK'ya giderek cumhurbaşkanı adaylığı başvurusunda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ise başvurusunu bugün yapacağı açıklandı.</li><li data-pm-slice="1 1 []" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım sonrası:&nbsp;Başvuruda bulunan kişilerden adaylık başvurusu şartlarını sağlayanlar bugün YSK tarafından ilan edilecek. 22 Mart Çarşamba (yarın) itibarıyla 27 Mart saat 20:00'ye kadar adaylar için 100 bin imza toplanması gerekecek.&nbsp;</li><li data-pm-slice="1 1 []" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: 100 bin seçmen tarafından aday gösterilen kişiye, talebi hâlinde başvuru için ödediği 555 bin 980 lira iade edilecek. Adaylık için yeterli imzaya ulaşamayanların yatırdığı ücret ise Hazine'ye gelir <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/gundem/secmenlerce-aday-gosterilecek-cumhurbaskani-adaylari-icin-son-gun/2850612" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaydedilecek.</a></li></ul>

• &nbsp;Doğru Parti lideri Rifat Serdaroğlu, Zafer Partisi, Memleket Partisi ve Millî&nbsp;Yol Partisi ile ittifak görüşmelerini sürdürdüklerini ve eylül ayı sonunda "Türkiye İttifakı" ismiyle ittifaklarını açıklayacaklarını söyledi. <img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1661426213521.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sözcü<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: HDP, Türkiye İşçi Partisi (TİP), Emek Partisi (EMEP), Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Emekçi Hareket Partisi (EHP), Halkevleri ve Sosyalist Meclisler Federasyonu arasında oluşturulacağı bildirilen ittifakın adının ve yol haritasının eylül ayı ortasında açıklanacağı duyuruldu.&nbsp;</li></ul>

Türkiye İttifakı ile ilgili hikayeler